Na het duiken blijft er extra stikstof in je lichaam opgelost. Door de lagere luchtdruk in het vliegtuig kan die stikstof sneller belletjes vormen, met risico op decompressieziekte. Met de juiste no-fly tijd plan je je duikreis veilig én zonder stress.
Tijdens een duik neem je stikstof op doordat je onder verhoogde druk ademt. Na je opstijging lost die stikstof geleidelijk weer uit je weefsels, vooral tijdens je oppervlakte-interval. In een vliegtuig is de cabinedruk lager dan op zeeniveau, vergelijkbaar met een hoogte van ongeveer 1.800 tot 2.400 meter. Die lagere druk werkt als een extra opstijging: het vergroot de kans dat resterende stikstof microbelletjes vormt of bestaande belletjes vergroot.
Het risico wordt beïnvloed door je recente duikprofielen (diepte, duur, aantal duiken), je herstel tussen duiken, hydratatie, inspanning en individuele gevoeligheid. Duikcomputers en tabellen beperken dit risico door conservatieve limieten te hanteren, maar kunnen niet exact voorspellen hoe jouw lichaam reageert op vluchten of hoogte. Daarom hanteer je een no-fly tijd: een minimale wachttijd tussen je laatste duik en het moment dat je aan drukverlaging wordt blootgesteld in het vliegtuig. Meer achtergrond vind je in artikelen en uitleg over duikcomputers. High-end modellen zoals Shearwater duikcomputers en zenders staan bekend om duidelijke desaturatie- en no-fly informatie.
Onderstaande richtlijnen sluiten aan bij internationaal geaccepteerde adviezen. Je mag altijd conservatiever kiezen, zeker na intensieve duikdagen of als je je niet top fit voelt.
| Scenario | Minimale no-fly tijd |
|---|---|
| Enkele recreatieve no-decompressieduik | Minimaal 12 uur |
| Meerdere duiken of meerdere dagen duiken (no-deco) | Minimaal 18 uur |
| Duiken met verplichte decompressiestops | Minimaal 24 uur |
| Onzeker, zware profielen of extra conservatief plannen | 24 uur aanhouden |
Gebruik de planmodus van je duikcomputer en volg fabrikantadviezen. Een voorbeeld van een computer die automatisch no-fly tijd berekent is de Garmin Descent G2 duikcomputer. Wil je een horlogecomputer? Bekijk de Garmin G2 in smartwatch‑vorm voor inzicht in no-fly meldingen en post-dive lockouts. Als je symptomen ervaart die kunnen passen bij decompressieziekte, vlieg dan niet en zoek direct medisch advies.
Naar hoogte gaan na het duiken heeft hetzelfde principe als vliegen: een lagere omgevingsdruk vergroot het belrisico. Ga je na het duiken rijden door bergen, een bergpas over, of een activiteit doen die je op hoogte brengt (bijvoorbeeld ziplinen in heuvelachtig terrein), plan dan extra voorzichtig:
Zware fysieke inspanning vergroot de doorbloeding en kan belvorming beïnvloeden. Vermijd intensieve training, hardlopen, zware krachttraining en sprinten gedurende minimaal 4 tot 6 uur na je laatste duik. Rustig wandelen, rekken en lichte activiteiten zijn prima als je je fit voelt en goed hydrateert.
Diepe weefselmassage kan tijdelijk de doorbloeding en mechanische druk op weefsels verhogen. Wacht bij voorkeur enkele uren na het duiken en kies voor een milde vorm. Ervaar je pijn, tintelingen of onverklaarbare vermoeidheid, sla de massage over en monitor je toestand.
Warmte vergroot de doorbloeding en zou belgroei kunnen bevorderen. Neem liever een lauwe douche direct na het duiken en stel een bezoek aan de hot tub uit voor enkele uren. Voel je je niet goed of ongewoon vermoeid, kies dan voor rust, hydratatie en koele omstandigheden.
Freediven kort na een scubaduik lijkt onschuldig, maar elke snelle afdaling en opstijging creëert drukschommelingen die microbelletjes kunnen beïnvloeden. Daarnaast vraagt freediven om intensieve spierinspanning, wat de doorbloeding en gasuitwisseling verandert. Wacht idealiter 18 tot 24 uur met freediven na je laatste scubaduik, zeker als je meerdere duiken hebt gedaan of diep bent geweest. Plan je trip andersom als het kan: eerst freediven, daarna scubaduiken.
Klachten als gewrichtspijn, huiduitslag met jeuk, duizeligheid, vermoeidheid die niet past bij je inspanning, tintelingen, zwakte, evenwichtsproblemen of ademklachten kunnen passen bij decompressieziekte of barotrauma. Vlieg in dat geval niet. Stop met duiken, hydrateer, geef indien beschikbaar zuurstof en neem direct contact op met medische hulp of een duikmedisch centrum. Wachten tot de vlucht vergroot het risico op verergering; omboeken is dan de veilige keuze.
Ben je behandeld in een hyperbare kamer voor decompressieziekte of arteriële gasembolie, houd dan minimaal 72 uur wachttijd aan voordat je vliegt, tenzij je behandelend arts anders adviseert. Bij restklachten of twijfel is een individuele beoordeling noodzakelijk en kan een langere wachttijd worden geadviseerd. Volg altijd het medisch advies op en communiceer je reisplannen duidelijk met de arts.
Richtlijn: 12 uur na een enkele no-decompressieduik, 18 uur na meerdere duiken of meerdere dagen duiken, en 24 uur na duiken met decompressiestops. Conservatiever kiezen mag altijd, bijvoorbeeld standaard 24 uur.
Stikstof lost in verschillende weefsels met uiteenlopende snelheid uit. Het grootste deel verdwijnt binnen uren, maar sporen kunnen langer aanwezig blijven. Daarom werken no-fly tijden met ruime marges om individueel verschil af te dekken.
Vermijd intensieve inspanning gedurende 4 tot 6 uur na je laatste duik. Lichte activiteit en rustig bewegen kan wel, mits je goed hydrateert en je je fit voelt.
Stel een diepe weefselmassage enkele uren uit. Kies daarna voor een milde behandeling en luister naar je lichaam. Bij twijfel of klachten sla je de massage over en neem je rust.
Meer weten over instellingen en veiligheidsfuncties die je no-fly tijd beïnvloeden? Bekijk meer content over duikcomputers.
Wil je je duikplanning of no-fly tijd persoonlijk laten checken? Neem contact op met ScubaShack voor advies van een instructeur die met je meedenkt.
